Μελέτα, μα έχε άγρυπνα και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής σου στη ζωή...

Δημήτρης Γληνός

Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Mακρόνησος


                                    Γ.Φαρσακίδης, Για το "Γολγοθά" (από σχέδιο του 1949)
Οχτώβρης 1949
Μακρόνησος. Τέταρτο τάγμα. Δικαιοδοσία χωροφυλακής.
Στις πλαγιές του νησιού, σε ζυγιασμένες ευθείες, τ' αντίσκηνα των "κλωβών".
Μέσα στους "κλωβούς",
αρκετές χιλιάδες οι πολιτικοί εξόριστοι.
Απ' όλες τις γωνιές της χώρας.
Πληθαίνανε τελευταία οι φήμες για τη μεταφορά μας
σε στρατιωτικά τάγματα.
Για το "πότε...". Για το "πού...". Για το "πώς...".
Δυο βδομάδες προτού μας πάρουν για τα Α.Ε.Τ.Ο.,
επιδειχτικά περνάνε ανάμεσα απ' τους "κλωβούς", μια φάλαγγα.
Οι περσινοί στρατεύσιμοι συνεξόριστοι, " Τα παιδιά μας!"
Μιλάμε μαζί τους, ρωτάμε, μαθαίνουμε.
"Κρατήσανε;" " Πόσοι;"
"Ίσως..." "Δεν ξέρω..." "Κανείς..." Η απάντηση.
Φοβερό! Παράδοξο! Ακατανόητο!
10 του Οχτώβρη.
Άρχισαν απανωτές οι καταμετρήσεις.
Ξεδιαλέγουν στρατεύσιμους, κάτω των τριάντα.
Κοντά δυόμισι χιλιάδες. Φεύγουμε για τα "τάγματα".
12 του Οχτώβρη.
Ξεκινάμε με την πρώτη αποστολή. Άτομα εξακόσια πενήντα.
Πεζοπορία μερικά χιλιόμετρα.
Φορτωμένοι το βιός μας. Μ' ό,τι μπορεί να σηκώσει ο καθένας.
Μετά την "υποδοχή",
μερικοί νεκροί, κοντά πενήντα οι τρελοί, εκατοντάδες οι χτυπημένοι.
"Βαστάνε.Βαστάνε πολλοί".
Η διοίκηση ανησυχεί.
Το σχέδιο τροποποιείται, οι αποστολές καθυστερούν.
Το Μάη του επόμενου χρόνου θα ξαναγυρίσουμε πίσω, μετρημένες δεκάδες.
Κι άλλοι τόσοι απολυμένοι φαντάροι του Α.Ε.Τ.Ο.
Να σμίξουμε με τους "μεγάλους".
Μ' όσους απόμειναν...


Γιώργος Φαρσακίδης, Μακρόνησος( Α.Ε.Τ.Ο. - Ε.Σ.Α.Ι. 1949-1950), Σκυτάλη, 4η έκδοση

Λεύκωμα  με σχέδια και κείμενα του ίδιου " μια μαρτυρία - καταγραφή ενός τόπου και μιας εποχής". Τα σχέδια αναπαριστούν  στιγμές της εφιαλτικής καθημερινότητας των εξορίστων όπως την βίωσαν στο κολαστήριο της Μακρονήσου. Τα κείμενα είναι γράμματα , σημειώσεις και μνήμες του Γιώργου Φαρσακίδη, ο οποίος είχε τη δύναμη να μετατρέψει τα βασανιστήρια τα δικά του και των άλλων σε τέχνη που υψώθηκε σαν  κραυγή καταγγελίας και διαμαρτυρίας για το έγκλημα που διαπράχθηκε στη Μακρόνησο. Ανάμεσα στα χαρακτικά και τα κείμενα του Φαρσακίδη από τη μια τα συνταρακτικά ποιήματα  εκείνων που πέρασαν από εκεί και έζησαν παρόμοιες με το συγγραφέα εφιαλτικές και φρικιαστικές καταστάσεις και από την άλλη - τραγική ειρωνεία - σκόρπιες φράσεις και δηλώσεις εκείνων που επικροτούσαν την ύπαρξη του στρατοπέδου της Μακρονήσου και έβλεπαν σε αυτή "Νέους Παρθενώνες" και διακήρυτταν ότι " αναγεννάται η Ελλάς ωραιοτέρα στην ψυχήν των Ελλήνων".
Το λεύκωμα αυτό  μας βοηθάει να μάθουμε ότι σε " κάθε γωνιά του ξερόβραχου και μια ιστορία με αίμα  και πόνο και περηφάνια ανθρώπινη.",
 διευκρινίζει ότι " Μακριά από μας η πρόθεση ν' ανασκαλέψουμε πάθη σβησμένα. Μπούκωσε ο τόπος μας , δε χωράει άλλα." 
Αλλά κυρίως μας υπενθυμίζει ότι " Κάποιος είπε: " Το άλλο έγκλημα είναι η λησμονιά" 
Γιατί, ο φασισμός χτυπάει την ώρα που όλοι τον έχουν ξεχάσει.
Γι' αυτό δεν ξεχνάμε.
Για να μη βαδίσει η χώρα μας άλλο αυτό το δρόμο"


Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης. Ανταρτοεπονίτης, δεκαοχτώ χρονών, τραυματίζεται δυο φορές σε μάχες με Βούλγαρους και Γερμανούς και μένει ανάπηρος στα δυο του χέρια. Αργότερα , κατά διαστήματα έχει κάνει σε Στρατόπεδα Συγκέντρωσης Πολιτικών Κρατουμένων- Μακρόνησο, Άη - Στράτη, Γυάρο , Λέρο - δεκαεξήμισυ χρόνια.
Αυτοδίδακτος στους τόπους της κράτησης του, ζωγραφίζει με θέματα και περιεχόμενο παρμένα απ' τη ζωή των συναγωνιστών του κι αργότερα  από τους αγώνες του ελληνικού λαού.
Ο Γιώργος Φαρσακίδης δημοσιεύει συνεργασίες του σε εφημερίδες, εκθέτει, τυπώνει και κυκλοφορεί την εργασία του , μέρος της οποίας προβάλλεται από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 1984 το βιβλίο του  η " Πρώτη Πατρίδα" παίρνει το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.( από το οπισθοφυλλο του Λευκώματος)



2 σχόλια :

Ανώνυμος είπε...

Η ανθρώπινη περηφάνια ανακτήθηκε στη Μακρόνησο,στην ψυχή και στην αντοχή των ανθρώπων που πάλεψαν και πέθαναν ή απλώς επέζησαν των μαρτυρίων, άλλοι με το λογικό τους, άλλοι χωρίς αυτό.Αλλά όρθιοι κι αγέρωχοι στη συνείδησή μας.
Τώρα τι κάνουμε; Ποιός θα υπερασπισθεί τις ιδέες,τώρα που ήρθαν τα δύσκολα και για μάς;Ανησυχώ.Απο Καλύβια, Σοφία καλησπέρα!

sofia είπε...

Εμείς να υπερασπιστούμε τις ιδέες. Μπορούμε αρκεί να βγούμε από το καβούκι μας. Η ανησυχία δεν φτάνει.

Καλημέρα Αθηνά.